NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF’İN DEVAMI:
177 - (989) حدثنا
يحيى بن يحيى.
أخبرنا هشيم.
ح وحدثنا أبو
بكر بن أبي
شيبة. حدثنا
حفص بن غياث
وأبو خالد
الأحمر. ح
وحدثنا محمد
بن المثنى. حدثنا
عبدالوهاب
وابن أبي عدي
وعبدالأعلى. كلهم
عن داود. ح
وحدثني زهير
بن حرب
(واللفظ له) قال:
حدثنا
إسماعيل بن
إبراهيم.
أخبرنا داود
عن الشعبي، عن
جرير بن
عبدالله ؛
قال: قال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم:
"إذا
أتاك المصدق
فليصدر عنكم
وهو عنكم راض".
[ش (إذا أتاكم
المصدق الخ)
المصدق الساع
وهو الذي يأخذ
الصدقات ممن
وجبت عليه
بنصب الإمام.
وقوله: فلصيدر
أي فليرجع.
ومقصود
الحديث الوصاة
بالسعاة
وطاعة ولا ة
الأمور
وملاطفتهم
وجمع كلمة
المسلمين
وصلاح ذات
البين].
{177}
Bize Yahya b. Yahya
rivayet etti. (Dediki): Bize Huşeym haber verdi. H.
Bize Ebû Bekir b. Ebî
Şeybe de rivayet etti. (Dediki): Bize Hafs b. Gıyâs ile Ebû Hâlid-i Ahmar
rivayet ettiler. H.
Bize
Muhammedü'bnü'l- dahî rivayet etti.
(Dediki): Bize Abdülvahhâb ile îbni Ebi Adiyy ve Abdülalâ hep birden Davud’dan
rivayet ettiler. H.
Bana Züheyr b. Harb da
rivayet etti. Lâfız onundur. (Dediki): Bize İsmail b. İbrahim rivayet etti.
(Dediki): Bize Dâvûd, Şa'bî'den, o da Cerir b. Abdillâh'dan naklen haber verdi.
Cerîr (Şöyle demiş):
Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem):
— «Sadaka me'mûru size
geldiği vakit sizden razı olarak ayrılmalıdır.» buyurdular .
İzah
Bu hadisden murâd:
Me'mûrlara nezâket, ülül'emir'e itaat Müslümanların birliğini te'mîne gayret ve
ara bulmak gibi şeyleri tavsiyedir. Fakat bütün bunlar me'mûrların cebren ve
zûlmen bir şey'i almaya kalkışmaması şartıyla mukayyeddir. Zulmederlerse
kendilerine muvafakat ve tâat icâb etmez. Çünkü Resulullah (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem), Buharı'nin rivayet ettiği Enes hadîsinde:
«Sadaka kimden usûlü
vecîhle istenirse, onu hemen versin, fazla istenirse vermesin.» buyurmuştur.
Nevevi’nin beyânına
göre istenilen fazlanın verilip verilemeyeceği hususunda Şâfiîyye ulemâsı
ihtilâf etmişlerdir. Ekserisi ziyâdenin verilmiyeceğini; yalnız farz olan
miktarla iktifa olunacağını söylemiş; bâzıları ziyâde isteyen me'mûra farz olan
miktarın bile verilemiyeceğine kaail olmuşlardır. Çünkü fazla isteyen me'mûr
fâsiklık etmiş olacağından vazifesinden azledilmiş sayılır. Onun kendisine hiç
bir şey verilmez.